Cognitive Dissonance teorisi

Cognitive Dissonance yani bilişsel uyumsuzluk teorisi Leon Festinger tarafından davranışçılık akımını yeterli bulmamasıyla ortaya çıkarmıştır. Bu teorinin temelinde davranışlarımızın ve düşüncelerimizin tutumlarımızın uyumlu olması gerektiğidir. Beynimiz böyle olması gerektiğine inanır ve bizide bu şekilde yönlendirir. Davranış ve düşüncelerimiz çelişkiye düştüğünde içsel gerekçe ( internal justification) yada dışsal gerekçelendirmeyle ( external justification) uyumu sağlarız. Buna cognitive dissonance teori denir.

 Örnek vericek olursak; Festinger bu konu hakkında bir deney yapmış. Deneklere çok sıkıcı yapması için bir iş veriliyor ardından sıradaki kişiye deneyin çok eğlenceli olduğu yalanını söylemelerini istiyorlar ve her deneğe rasgele olarak 20 dolar ve 1 dolar veriliyor. Ardından deneklere anket yapılıyor peki gerçekten eğlendiniz mi deney sırasında diye. 20 doları alanlar çok sıkıcı olduğunu söylerken 1 doları olanlar aslında gayette eğlenceli olduğunu o kadar da kötü olmadığını söylüyorlar.

Peki neden ?

 Çünkü 20 dolar dışsal gerekçe (external justification) yani bu işi para için yaptığını kendine itiraf edebildiği için gerekçeye sahip davranışıyla tutumu arasında bir uyum var. 1 dolar alanlara sorduklarındaysa eğlendiniz mi nasıldı deney diye evet fena değildi aslında eğlendim diye cevap veriyorlar. İşte burda da içsel gerekçe (İnternal justification ) ortaya çıkıyor dışsal bir gerekçe olmadığından bir şekilde davranışıyla tutumu arasında uyum sağlaması gerektiğinden otomatik olarak onlarda kendilerini inandırarak aslında eğlenceliydi diyorlar. Kısacası insanlar zihinlerindeki beyinlerindeki her düşünce ve davranışı bir dengeye oturtmaya çalışırlar ve ne zaman ki bir çelişki meydana gelse içsel ve dışsal gerekçelendirmelerle o çelişkiyi yenip denge düzenine geri dönerler.





Yorumlar

  1. Adsız7 Ocak 2018 06:29

    Çok güzel bir yazı olmuş����

    YanıtlaSil
  2. Adsız27 Ocak 2022 04:53

    Baccarat Rules, Baccarat, Craps, Blackjack - FABCasino
    Baccarat is a popular card game that can be played with an estimated jackpot 인카지노 of up to US$100,000. If you're playing at a 바카라 사이트 lower 메리트카지노 echelon, Baccarat may be the game for you.

    YanıtlaSil

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

Heuristic

Resim
Heuristik aklımızın patikaları kestime kısa yollarıdır. Belirsizlik durumlarında yada sorun çözmede hemen karar vermemizi sağlarlar. Availability heuristic( bulunabilirlik kısayoluna) göre daha kolay akla gelen daha sık karşılaşılana göre yargılar oluşturulur. Örneğin çevreniz ve siz sürekli fast food yiyorsanıız buna göre fast food yeme oranının fazla olduğu yargısını verirsiniz. Herkes dünyaya kendi penceresinden bakar sözü bunu anlatır diye düşünüyorum. Hayatınızda ne sık fazla yada az ise onun dünyada çevrenizde fazla yada az olduğunu düşünürsünüz gerçeklik yargılarınız ona göre oluşur. Representativeness heuristic ( temsil kısayolu ) birbirine benzeyen objelerin aynı özellikleri taşıdığını düşünmeye denir. Kısacası genelleme yapmaktır. Aynı burcu taşıyan herkesin aynı kişisel özellikleri taşımasını beklemek yada biri aldattı diye diğerlerininde aldatcağı yargısı temsil kısa yoluna örnektir.Nietzche nin dediği gibi bu dahil bütün genellemeler yanlıştır. Bizimde kısayol olan
Devamı

Bilinçaltı beynimizin neresinde?

Resim
Hiç merak ettiniz mi eğer herşey beynimizde gerçekleşiyorsa, bilinçaltıda zihnimiz gibi soyut bir kavramsa o zaman bilinçaltını kontrol eden yerler neresi yada öyle bir yer var mı? Freud kısmen de olsa haklı mı? Freud haklı mı bilinmez ama Vucudumuz sırlarımızı tuttukça, konuşmadığımızda anksiyete stres hatta depresyon yaratabilecek hormonları salgılattırır.İnsan sosyal bir varlık ve bu bastrıp sakladığımız duyguların sonucu olarak salgılanan bu hormonlar da  bilinçaltımızın etkisi değil de nedir..Üzerimizde böylesine etkisi olan bilinçaltının önemini yadsımak olmaz.Duygularımızı paylaştıkça stres hormonlarının seviyesi düşer. Bütün bu hormon salgılama işlemleri ile bilinçaltnın nasıl bir alakası olabilir? Bir kere şunu açığa kavuşturalım her uyuyan bilinçsiz her uyanık bilinçli olcak diye bir şart yok .Çünkkü beynimizde ki Brain Stem uyanıklığımızı kontrol ederken Cortexde bilincimizi kontrol eder. Bilinçaltı davranışlarımızdan Otonomik Sinir Sistemimiz sorumludur. Nefes alışverişle
Devamı

Davranışları açıklama; Attribution Teorisi , Yükleme Teorisi

Resim
Diyelim ki arkadaşınız sınavdan düşük bir puan aldı. Neden diye sorduğumuzda  ya sınava iyi çalışmıştır  (internal attribution ) yada sınav zordu ondan deriz ( external attribution ). Attribution teorisi etrafımızda ki insanların davranışlarını anlamlandırmaya, açıklamaya çalışır. Eğer kişiyle alakalı, kişisel bir açıklamaysa , internal attribution yada dispositional attribution denir. . Internal attribution da içsellik söz konusudur yani herhangi bir kişiden(karakterden) vs  kaynaklanan bir durumdur. sınava iyi çalışmamıştır. yada işte çalışan birinin patronu ona kızsaydı internal attributiona göre patronu kızgın bir insan diyebilirdik.(kişinin karakteri öyle diye)   External attribution ise durumla  , çevreyle , olayla alakalıdır. İlk örneğimizde sınavın zor hazırlanması dedik, bu kişiden kaynaklanan bir olay değil tamamiyle durumdan kaynaklanandır. Diğer sınava katılanlara göre de sınav zor olabilir yada patron kötü bir gün geçiriyordur yada çalışan , büyük bir hata yapmıştır
Devamı