Psikolojimizin temel ögesi; Sinir Sistemi (Bölüm 1 )
Sinir Sistemi
Bölüm 1'de genel olarak sinir sistemini tanıyıp, hücrelerden ve iletimlerden bahsedicez.
Sinir sistemi Nedir?
Vucudumuzun elektrokimyasal iletişim ağına sinir sistemi denir. Hormonlar ve nöronal iletişim ağları sayesinde hareket edip düşünmemizi kısacası bütün yaşamsal faaliyetlerimizi gerçekleştirmemizi sağlar.
Bunu araştıran bilime neuroscience araştıran kişiye ise Neuroscientist denir.
4 karakteristik özelliği sinir sistemimizin davranışlarımızı kontrol etmesine izin verir.
-Complexity ( Karmaşıklık )
-integration (Entegrasyon, birleştirme, bütünleştirme )
-Adapttability (Uyumluluk)
*Esnekliği (algılayış,kavrayış,yapı) sayesinde (Plasticity)
- Electrochemical transmission (Elektrokimyasal iletişim)
Sinir sistemi düşünemez. Ancak iletim ve refleks hareketlerini gerçekleştirebilir.Ani karar mekanizması da sinir sistemine aittir. Diğer bütün görevler beyine aittir.Süngerler dışında bütün çok hücreli canlıların sinir sistemi vardır.
Sinir sisteminde oluşan bazı arızalar bozukluklar nedeniyle psikolojik rahatsızlıklar oluşabilir
Bunlara örnek ; menenjit, şizofreni, Alzheimer hastalığı, kortikal görme bozukuluğu, parkinson, epilepsi (sara), Multiple Skleroz (MS) dir.
Sinir Sistemide 2 ye ayrılır. Merkezi sinir sistemi ( Central Nervous System CNS) ve Çevresel sinir sistemi (Peripheral Nervous System PNS )
Merkezi Sinir Sistemi (CNS); Beyin ve omuriliğimizden oluşmaktadır.
Çevresel Sinir Sistemi (PNS); Bütün vucudumuzda sinirler halinde yayılmıştır.
- Sinirleri oluşturan hücreler ikiye ayrılır Nöronlar ve Glial Hücreler.(Shwann Hücre)
Nöron Nedir?
Sinir sistemimizin temel yapı taşı.
Reception (alım) Conduction ( İletim) ve Elektrokimyasal sinyallerin transferinde özelleşmiştir.
Örneğin; Elimiz ateşe dokunduğunda hissederiz canımız yanar (yanma sırasında reception alım nöronlar ateşin hissini beyne iletir ve beyin bunu algılar transmission ardından zararlı birşey olduğuna karar verip eli çekme kararı verir ve elimizi çekeriz ama bu refleks bir hareket olarak beyne kadar gitmeden omurilik tarafından da karar verilebilir conduction iletim denir )
Gövde=> Nöronun merkezidir Soma adıda verilir.
Hücre Duvarı => Yarı geçirgendir nörotransmitterlerin geçişine izin verir.
Dendiritler =>Gelen nörotransmitterleri elektiriksel yolla öteki nörona iletir.
Akson Tepeciği (Axon Hillock ) => Üçgen şeklindeki tepecik Gövdeyle akson başlangıcının ortasındadır ve iletimi başlatan kısımdır.
Mylein Kılıfı= > Aksonu saran yağ tabakasına denir. Aksonu korur ve iletimin hızlanmasını sağlar.
Ranvier Düğümü ( Nodes of Ranvier ) => Myleinler arasındaki boşluklara denir.
Akson Uçları (Buttons) => Axonun sonunda bulunur kimyasal (nörotransmitterlerin) salınım sağlarlar.Öteki Nörona ulaşır ve en baştan olarak aynı olay diğer nörondada gerçekleşir. Bu şekilde bütün nöronlarda geçerek beyine yada omuriliğe ulaşır.
2 nöron arasında bolşuk vardır. Kimyasal nörotransmitterlerin salındığı gerekli olan kimyasallar nöron tarafından geçer fazlası imha edilir.
**Nöronlar arası iletim kimyasal nöron içi iletim elektirkseldir. Peki Nöronların içindeki elektiriksel iletim nasıl oluyor?
2 durumla Bunlar ; Aksiyon Pontesiyeli (action potential) ve dinlenme potensiyeli (resting potential)
Öncelikle; Her nöron başta dinlenme potensiyelindedir.
Yukardaki şekilde görüldüğü gibi Aksonun için dinlenme potensiyeli (Resting potential) sırasında hep negatiftir. içerisi ortalama -70 Milivoltajdır.İçerisinin negatif yüklü olmasının sebebi İçerde potasyum vardır. Dışarısı ise pozitif Sodyum yüklüdür. bu haline polarize denir. Ne zaman ki -70 negatif gelen iletimler yüzünden düşmeye başlar -65mv (threshold) gbi eşik seviyesi. ozaman aksiyon potensiyel (action potential) tetiklenir. Bu haline de depolarizasyon denir. İletimler birikip aksiyon potensiyeli tetiklediğinde sodum potasyum kanalları açılır veiçeri sodyumlar girer potasyumlar çıkar. mylein kılıfları sayesinde geçerken iletim akson içi pozitif olur ve ardından negatif haline geri döner. yani en başa döner. Bu haline de repolarize denir.
Bölüm 1'de genel olarak sinir sistemini tanıyıp, hücrelerden ve iletimlerden bahsedicez.
Sinir sistemi Nedir?
Vucudumuzun elektrokimyasal iletişim ağına sinir sistemi denir. Hormonlar ve nöronal iletişim ağları sayesinde hareket edip düşünmemizi kısacası bütün yaşamsal faaliyetlerimizi gerçekleştirmemizi sağlar.
Bunu araştıran bilime neuroscience araştıran kişiye ise Neuroscientist denir.
4 karakteristik özelliği sinir sistemimizin davranışlarımızı kontrol etmesine izin verir.
-Complexity ( Karmaşıklık )
-integration (Entegrasyon, birleştirme, bütünleştirme )
-Adapttability (Uyumluluk)
*Esnekliği (algılayış,kavrayış,yapı) sayesinde (Plasticity)
- Electrochemical transmission (Elektrokimyasal iletişim)
Sinir sistemi düşünemez. Ancak iletim ve refleks hareketlerini gerçekleştirebilir.Ani karar mekanizması da sinir sistemine aittir. Diğer bütün görevler beyine aittir.Süngerler dışında bütün çok hücreli canlıların sinir sistemi vardır.
Sinir sisteminde oluşan bazı arızalar bozukluklar nedeniyle psikolojik rahatsızlıklar oluşabilir
Bunlara örnek ; menenjit, şizofreni, Alzheimer hastalığı, kortikal görme bozukuluğu, parkinson, epilepsi (sara), Multiple Skleroz (MS) dir.
Sinir Sistemide 2 ye ayrılır. Merkezi sinir sistemi ( Central Nervous System CNS) ve Çevresel sinir sistemi (Peripheral Nervous System PNS )
Merkezi Sinir Sistemi (CNS); Beyin ve omuriliğimizden oluşmaktadır.
Çevresel Sinir Sistemi (PNS); Bütün vucudumuzda sinirler halinde yayılmıştır.
- Sinirleri oluşturan hücreler ikiye ayrılır Nöronlar ve Glial Hücreler.(Shwann Hücre)
Nöron Nedir?
Sinir sistemimizin temel yapı taşı.
Örneğin; Elimiz ateşe dokunduğunda hissederiz canımız yanar (yanma sırasında reception alım nöronlar ateşin hissini beyne iletir ve beyin bunu algılar transmission ardından zararlı birşey olduğuna karar verip eli çekme kararı verir ve elimizi çekeriz ama bu refleks bir hareket olarak beyne kadar gitmeden omurilik tarafından da karar verilebilir conduction iletim denir )
Gövde=> Nöronun merkezidir Soma adıda verilir.
Hücre Duvarı => Yarı geçirgendir nörotransmitterlerin geçişine izin verir.
Dendiritler =>Gelen nörotransmitterleri elektiriksel yolla öteki nörona iletir.
Akson Tepeciği (Axon Hillock ) => Üçgen şeklindeki tepecik Gövdeyle akson başlangıcının ortasındadır ve iletimi başlatan kısımdır.
Mylein Kılıfı= > Aksonu saran yağ tabakasına denir. Aksonu korur ve iletimin hızlanmasını sağlar.
Ranvier Düğümü ( Nodes of Ranvier ) => Myleinler arasındaki boşluklara denir.
Akson Uçları (Buttons) => Axonun sonunda bulunur kimyasal (nörotransmitterlerin) salınım sağlarlar.Öteki Nörona ulaşır ve en baştan olarak aynı olay diğer nörondada gerçekleşir. Bu şekilde bütün nöronlarda geçerek beyine yada omuriliğe ulaşır.
2 nöron arasında bolşuk vardır. Kimyasal nörotransmitterlerin salındığı gerekli olan kimyasallar nöron tarafından geçer fazlası imha edilir.
**Nöronlar arası iletim kimyasal nöron içi iletim elektirkseldir. Peki Nöronların içindeki elektiriksel iletim nasıl oluyor?
2 durumla Bunlar ; Aksiyon Pontesiyeli (action potential) ve dinlenme potensiyeli (resting potential)
Öncelikle; Her nöron başta dinlenme potensiyelindedir.
Yukardaki şekilde görüldüğü gibi Aksonun için dinlenme potensiyeli (Resting potential) sırasında hep negatiftir. içerisi ortalama -70 Milivoltajdır.İçerisinin negatif yüklü olmasının sebebi İçerde potasyum vardır. Dışarısı ise pozitif Sodyum yüklüdür. bu haline polarize denir. Ne zaman ki -70 negatif gelen iletimler yüzünden düşmeye başlar -65mv (threshold) gbi eşik seviyesi. ozaman aksiyon potensiyel (action potential) tetiklenir. Bu haline de depolarizasyon denir. İletimler birikip aksiyon potensiyeli tetiklediğinde sodum potasyum kanalları açılır veiçeri sodyumlar girer potasyumlar çıkar. mylein kılıfları sayesinde geçerken iletim akson içi pozitif olur ve ardından negatif haline geri döner. yani en başa döner. Bu haline de repolarize denir.
Ve son olarak açıklayıcı bir video paylaşıyorum;
İyi Çalışmalarr
Cok tesekkur ederim. O kadar faydali ve sirali aciklanmis. Allah razi olsun. Yurt disindan sevgiler... :)
YanıtlaSilrica ederim :)
Sil